Radikal 'en yetkili' isme sordu, yasa değişikliği ne getirecek: "Orman içi parklarda bir köpeğe 100 metrekare düşecek. 4 tip sahiplendirme olacak. At ve eşekler de sahiplendirilecek..."

16 Ekim 2012

Hayvanları Koruma Kanunu’na köklü değişiklikler getiren öneri, Türkiye çapında hayvan hakları savunucularını sokağa döktü. İtiraz edilen noktaların başında şunlar geliyordu:
1) Değişiklikle tüm sokak hayvanlarının sahiplendirilinceye kadar barınaklarda tutulması öngörülüyor. Mevcut barınakların hali ortadayken binlerce yeni hayvan nereye konulacak? Gerçekçi değil.
2) Değişiklikle uyutma yasaya giriyor. Bu, sahipsiz hayvanların toplu katline neden olabilir. 
3) Apartmanlarda, evlerde kaç hayvana bakılacağına bakanlık karar verecek. Bu, bakanlığın karar vereceği bir konu olamaz.
3 temel itiraz ve değişiklikle ilgili tartışılan konuları, değişiklik önerisi hazırlayan kurumun (Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü) en tepesindeki isimle, genel müdür Ahmet Özyanık’la en ince detaylarına kadar konuştuk.

Herkes görevini bilecek
Özyanık’ın verdiği mesaj özetle şu: Hayvanlarla ilgili konuların yasayla düzenlenmesi gerekiyor. 2004’te çıkan yasa önemliydi ama, yeterli olmadı. Uygulamada belediyelerin görevi açık değildi. Değişiklikle belediyelerin, bakanlıkların sorumlulukları netleşecek, hesap sorulabilecek. AB ’de sahipsiz hayvanların ‘uyutulması’ var. Türkiye’deki sistemde bu kesinlikle olmayacak. Geçici barınakta beklerken sahip bulamayan hayvanlar, orman içinde doğal yaşam parklarına götürülecek. Parklarda köpek başına 100 metrekare alan düşecek. Büyükşehir Belediyeleri bu alanları oluşturmakla yükümlü olacak. Büyükşehir olmayan yerlerde belediyeler parkları kuracak. Gerekirse bakanlıklar belediyelere yer tahsis edecek.
4 tip sahiplendirme olacak. Hayvanı kişinin alıp sahiplenmesi. Kişinin, barınakta bakılan bir hayvanı sahiplenmesi. Site, çarşı, sokak sakinlerinin bir hayvanı sahiplenmesi. Ve kırsal bölgelerdeki durum.

Daha geniş alanlara ihtiyaç var
“Türkiye’de 190 geçici hayvan barınağı var. Kapasiteleri 54 bin. Aşılanan ve kısırlaştırılan hayvan sayısı 300 binin üzerinde. Daha geniş alanlara ihtiyaç var. STK’lar belediyeler isteksiz, yetersiz deniliyor. Kanunla görev verildiğinde ‘istek’ diye bir şey olmaz. Geçici hayvan bakım evlerinde hayvan başına 6 metrekare düşerken, doğal yaşam parklarında 100 metrekareye kadar alanlar öngörüyoruz. Küçük adacıklar şeklinde, çitlerle çevrili alanlar oluşturacağız. Büyükşehir Belediyesi olmayan yerlerde bu görevi yine yerel belediyeler yapacak ancak kaynaklar bakanlık tarafından verilebilecek. Belediyelere bakanlık olarak ormandan arazi tahsisi yapılıyor. İsterlerse böyle alanları isterlerse sivil toplum örgütleri de yapabilir.”
“Mevcut sistem problemleri çözmüyor. Belediyelerin görevlerinin yeniden tanımlanmasına karar verildi. Hayvanları geçici hayvan barınaklarına belediyeler getirecek. Önce tedavi, aşılanma, kısacası sağlıklaştırılma yapılacak. Kırsırlaştırma ise veteriner kadrolarından dolayı tamamen Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na verildi. Sonra sahiplendirme yapılacak.”

AB’ye uymayacağız
“AB ülkelerinin çoğunda sahipsiz hayvanlar 15-30 günde sahiplendirilmediği takdirde uyutuluyor. Biz ‘sahiplendirilinceye kadar’ dedik. Sınır yok. Sahiplendirilinceye kadar belediyeleri bakmakla yükümlü kıldık. Bu kanunda AB ülkelerine uymayacağız”

‘Bu sistemin hiçbir yerinde uyutma yok’ 
“Bu sistemin hiçbir aşamasında ‘uyutma’ yok. Bu çok açık. İsteyen belediyelere bakanlık yer verecek. Belediye nasıl kanalizasyon, yol yapıyorsa, doğal yaşam alanlarını da yapmak zorunda. İnsan olan her yerde problem vardır. Önüne geçmek için denetleme gerekir. Denetlemek için de görev net olmalı.”

Sahiplendirmede 4 temel model üzerinde çalışıyoruz 
“Sahiplendirme 4 kategoriden oluşacak. Birincisi, kişi hayvanı alıp götürebilecek. İkinci uygulama, kamuya ait açık alanlarda bakılan hayvanın sahiplenilmesi. Bir kişi köpeğin sahibi olacak ama hayvan, geçici bakımevi ya da doğal yaşam alanlarında bakılacak. (Sahibi) yemek ihtiyaçlarını karşılayacak. Üçüncü modelde ise, bir site, şantiye ya da çarşıda sokak hayvanı bakılmak isteniyorsa, yönetim belediyeye başvuracak. O hayvan belirlenen alanda (site içi, şantiye, sokak, çarşı) bakılabilecek. Sorumluluğunda olacak. Dördüncü modelde ise, şehir merkezlerinden uzak kırsal alanlarda hayvanlara dokunulmayacak. Buralardaki sahipsiz hayvanlar kanundan etkilenmeyecek. Sahiplendirmede yeni bir yönetmelik üzerinde çalışılıyor. Belediyeye müracaat ettiğinizde, ‘Bu hayvan bizim’ dediğinde belediye zaten o hayvana bir şey yapmaz. Geleneklerimize uygun sahiplendirme modelleri kurabiliriz. Yeter ki sorulduğunda bir sahibi olsun. ” 

Sokaklar boşalmaz “Sokaklar boşalmayacak. Ancak gördüğümüz her köpek birinin sorumluluğunda olacak. Köpeklerin kimlikleri olacak. Başıboş at ve eşekler de kayıt altına alınacak. Sahiplenen olmazsa, ormanlık alanlarda bu hayvanlara bakacağız.”