02 Şubat 2008

İSTANBUL - Kaçak katta kaçak olarak faaliyet gösterirken bomba gibi patlayan işyeri, bir gerçeği de gözler önüne serdi: İşyerlerinde denetim sıfıra yakın...
İşyerinin bağlı olduğu Zeytinburnu Belediyesi'nin sınırları içinde 30 bine yakın küçük ve büyük ölçekli işyeri var. Ancak belediyede, bu işyerlerinin ruhsat takibini yapabilecek üç ruhsat memuru ve denetimle görevli 65 kadrolu zabıta bulunuyor. Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın, küçük işyerleri için, "Önce işyeri açılıyor, faaliyetlere başlıyor. Belediyenin haberi olursa ruhsata davet ediliyor" diyor. Kentin göbeğinde havai fişek, maytap üreten, en az onlar kadar tehlikeli kot yıkama kazanlarıyla, patlamaya hazır bomba gibi bekleyen işyerleriyle ilgili, 'fiili durum' şöyle işliyor:
Kır mührü, işe devam et
Zabıta, tespit ettiği kaçak işyerini uyararak ruhsat alması için süre tanıyor. Ruhsat alamazsa mühürlüyor. İşyeri mührü koparırsa savcılığa suç duyuru yapılıyor. Belediyenin yetkisi burada son buluyor.
Nitekim patlamanın olduğu binadaki Irmak Tekstil, ruhsatsız olduğu için dört kez mühürlenmiş, ancak her seferinde mühür kırılıp üretime devam edilmişti. 21 can alan havai fişek imalathanesi ise tam bir 'hayalet'ti. İki yıldır bu binanın kaçak katında kaçak olarak faaliyet gösteriyordu. Geçtiğimiz günlerde işyerinin kaçak olduğu tespit edilmişti. Bunun üzerine sahibi Selçuk Başlar, belediyeye 'plastikçi' olarak ruhsat başvurusu yapmıştı. Belediye burada ne üretildiğini, patlamayla öğrenebildi.
İmarı olmayan bölgelerde, mesken yerlerinde, apartman dairelerinde olmaması gereken işyerleri var. Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın, ancak işyeri açıldığı öğrenildiğinde ruhsat alınması konusunda takip yapıldığını söylüyor: "Ya vatandaş ihbar edecek, ya da işyeri sahibinin iyi niyetli olması gerekir. Aydın, işyerleri açanlardaki temel zihniyeti şöyle açıklıyor:
"Özellikle küçük işletmeci önce işyerini açar. Faaliyete başlar. Devlet haberdar olursa, önce maliyecisi gider, belediye gider, itfaiye uygun mu, değil mi diye gider. Halbuki tüm bunların işyeri sahibi tarafından yapılması gerekir. Bunun kontrolü için de belediyede kadrolu üç ruhsat memuru ve 65 zabıta var. Sözleşmeli olarak da 105 personel zabıtaya yardımcı oluyor. O da son bir yıldır. Ondan önce ancak vatandaş ihbar edince harekete geçebiliyorduk."
Artık yeni işyerine izin yok
Davutpaşa'da patlamanın olduğu bölge, Zeytinburnu Belediyesi'nin yeni imar planına göre 'Ticaret hizmet konut bölgesi' olarak geçiyor. Ancak bugünkü görünümüyle konut değil, tam bir sanayi bölgesi. Yetkililer, buradaki binaların ruhsatlı olduğunu çünkü eski planlara göre Davutpaşa sanayi bölgesi olarak geçtiğinden binalara ruhsat verildiğini söylüyor. Ancak bundan sonra bölgeye yeni bir işyeri açılamayacak.
Şehir Plancıları Odası İkinci Başkanı Ali Rıza Nurhan, İstanbul'daki sanayinin şehir dışına taşınması için imar planlarının değiştirildiğini ancak dönüşümün hemen olamayacağını vurguluyor: "sanayi gidecek ama nereye? Bu da başka bir handikap. Değişim olacak ancak belki 20 sene sonra."