Bir buçuk yıl hazırlık süreci olan 'Denizlerimizin Sakinleri' için 1000 civarında dalış yapıldı

13 Ocak 2012

Türkiye ’nin 3 kıyısını çevreleyen denizlerin bugün hangi noktasına dalsanız farklı bir zenginlikle karşılaşırsınız. Ancak çoğu keşfedilmemiş, görüntülenip sergilenmemiş güzellikler bunlar. Türkiye’de deniz hayatını belgeleyen önemli araştırmacılardan Tahsin Ceylan ve Dr. Bülent Gözcelioğlu Türkiye’de referans kabul edilebilecek bir eser hazırladı. Türkiye denizlerindeki canlıları fotoğraflarla anlatan ‘Denizlerimizin Sakinleri’, aynı zamanda Türkiye için de bir ilk olma özelliği gösteriyor.
‘Akdeniz faunası‘ olarak bilinen Türkiye’yi çevreleyen denizlerde 460 balık türü, 500 civarında alg (deniz otu) ve 4500 omurgasız canlı türü bulunuyor. Sayıları 5 bini geçen bu türler içinden 330’u yaklaşık 1000 fotoğrafla anlatılıyor. Bir buçuk yıl hazırlık süreci olan kitap için 1000 civarında dalış yapıldı ve 15 bin kare fotoğraf çekildi.
Canlılar daha fazla yaşamın olduğu 30 metrelerde görüntülendi. Bazı türler ise yaşam alanlarından dolayı 40 metrelerde görüntülendi. Kitapta, canlılara ilişkin literatür bilgilerin yanı sıra, boy, renk, diğer morfolojik ve biyolojik özellikler, beslenme biçimleri, yaşam alanları, bulunduğu denizlerle ilgili bilgiler de yer alıyor.
Bazı fotoğraflarda da, yazarın notu yer alıyor. O canlının nerede çekildiği ve dalış sırasında yapılan gözlemler yer alıyor. Örneğin, bir caretta caretta fotoğrafı ile ilgili şöyle bir not var: “Dalışlar sırasında karşılaşma olasılığı azdır. Bazen sualtında dinlenme sırasında kayalara başlarını sokarlar. Bu sırada fotoğraflamak daha kolaydır. Fotoğraf Kaş’ta 10 metrede çekilmiştir.”
Kitapta canlılar, 3 ana başlıkta anlatılıyor. ‘Omurgasızlar, omurgalılar ve bitkiler.’ Omurgasızlar; süngerler, taraklılar, halkalısolucanlar gibi 10 altbaşlıkta incelenirken, omurgalılar; sürüngenler, memeliler, balıklar ve tulumlular altbaşlığında, bitkiler ise deniz algleri ve deniz çiçekli bitkileri gibi altbaşlıklarla anlatılıyor. Kitapta sadece deniz tavşanı ile ilgili 23 tür, salyangozlarla ilgili 11 tür, karideslerle ilgili de 9 türe ait bilgi ve fotoğraflar yer alıyor.
‘Denizlerimizin Sakinleri’, özellikle deniz canlılarının tanınmasına ve koruma programlarına katkı sağlamayı amaçlıyor. Aynı zamanda doğa korumacı, dalgıç, biyolog, su ürünleri mühendisi ve tüm meraklılar için de önemli bir kaynak. Kitabın son bölümünde ise sualtı fotoğrafçılığı meraklılarının ilgisini çekecek bir bölüm de bulunuyor. Tahsin Ceylan imzalı yazıda, sualtı fotoğrafçılığının tarihsel sürecinden, sualtı fotoğraf ekipmanlarının teknik özelliklerine kadar teknik bilgiler yer alıyor.
Kitap, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen, ‘Türkiye’nin kıyı ve deniz koruma alanlarının güçlendirilmesi’ proje kapsamında hazırlandı. Bir ortağı da Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) olan proje kapsamında ilk etapta 2 bin adet basılan ‘Denizlerimizin Sakinleri’ni 81 ilin kütüphanelerinde, üniversitelerin ilgili bölümlerinde bulmam mümkün.